En daar is de nieuwe Pachtwet

We hebben er lang op moeten wachten en plotsklaps was hij daar, een nieuwe pachtwet. Afgelopen jaren was er al veel te doen rond de hervorming van de pachtwet. Na jaren van ‘de intentie tot’, stond nu in het regeerakkoord van 2019 de hervorming hard vastgelegd. Die hervorming is er nu, vraag is of ja als boer er blij van zal worden.
De pachtwet is een houvast voor elke landbouwer die gronden pacht. Dat houvast wordt in de nieuwe pachtwet alleszins een stuk minder.
De perscommunicatie die hierrond is gebeurd, ook door minister Brouns, geeft ons een onbehagelijk gevoel. Landbouwgrond lijkt terug wat meer vogelvrij te worden.
Landbouwgebruiksgronden zijn onontbeerlijk voor de uitbating van landbouwbedrijven. Meer dan ooit is het dan ook belangrijk dat deze gronden in gebruik kunnen blijven van de familiale landbouwbedrijven. De gronddruk is enorm en wordt het steeds moeilijker voor landbouwers om aan grond te geraken. Teveel kapers zijn op de kust en de grondprijs is allang geen afspiegeling van de landbouwkundige waarde meer. Met het voorstel van decreet dat nu voorligt kunnen we er juist vanuit gaan dat de druk alleen maar zal toenemen. De zekerheid voor een landbouwer, dat hij de gronden ter beschikking kan houden, neemt af.
De mogelijkheid om de gronden vrij te vervreemden na 18 jaar doet onze wenkbrauwen sterk fronsen. Er zullen terug heel wat constructies opgezet worden om gronden schijnbaar te vervreemden en zo de landbouwer van deze gronden te krijgen. Dit kan er ook toe leiden dat landbouwers twee maal in hun carrière zullen moeten betalen om de gronden te mogen pachten.
Ook de gronden in natuurbestemmingen gemakkelijker pachtvrij krijgen voor natuurontwikkeling maakt ons bezorgd. Bij een gebrek aan een grondenbeleid in Vlaanderen worden landbouwers aan hun lot overgelaten en is landbouwgrond een speelbal van vermogende burgers, investeerders en zelfs industriëlen die compensaties zoeken voor eigen activiteiten.
Voor een landbouwer die grond verliest zijn er geen uitwijkmogelijkheden, mede doordat men stelselmatig de gronddruk verhoogd, ook de overheid heeft hier boter op het hoofd. Zonder een holistische benadering van een grondenbeleid in Vlaanderen zullen we enkel een verdere afname van vruchtbare landbouwgebruiksgronden zien. Dit moet beleidsmakers tot nadenken bewegen.
Dat eigenaars duidelijkheid krijgen wie de grond gebruikt, vinden we meer dan normaal en in een goede verstandhouding is dit de logica zelve. Ook de schriftelijke vorm zorgt voor deze duidelijkheid en kunnen we ondersteunen.
Het ABS betwijfelt of deze wijzingen in de pachtwet de toegang tot grond voor jonge landbouwers en tout court voor landbouwers zal bevorderen, zoals velen graag beweren. Daarvoor lijken er te veel mogelijkheden om landbouwgrond pachtvrij te krijgen en zo in een andere, onzekere constructie te steken.
We vragen en verwachten als ABS om hier zeker nog een inhoudelijke discussie met de sectoren te laten plaatsvinden, vooraleer dit definitief wordt. Want met de argumenten van de landbouwer lijkt hier wederomal geen rekening gehouden te zijn.